De European Space Agency (ESA) ontwikkelt het Europese ruimtevaartprogramma. 22 lidstaten werken samen aan projecten die ze afzonderlijk niet kunnen realiseren. Voor de assemblage van ruimtevaartobjecten - zoals satellieten - vertrouwt het European Research and Technology Centre (ESTEC) van ESA in Noordwijk op de cleanroom-hijsoplossingen van Mennens Cleanroom Cranes (MCC)*.
In het kort
-
ESTEC assembleert en test delicate ruimtevaartapparatuur in cleanrooms
-
MCC bouwde twee bestaande bovenloopkranen om tot cleanroomkranen
-
Voor een nieuwe cleanroom ontwikkelde MCC een cleanroomkraan op maat
-
Voor een andere locatie leverde MCC drie bovenloopkranen en een cleanroom-kolomzwenkkraan

Over ESA / ESTEC
Het European Research and Technology Centre (ESTEC) in Noordwijk is ESA’s grootste locatie en het technische hart van de ruimtevaartorganisatie. Meer dan tweeduizend specialisten werken hier aan tientallen projecten.
Dyneema-touwtakel
Voorheen maakte ESTEC voor de verplaatsing van apparatuur gebruik van twee conventionele bovenloopkranen met een staalkabel. ESTEC wilde deze optimaliseren met het oog op reinheid. Jarno Vermunt, Manager Projects bij Mennens Cleanroom Cranes, vertelt: “We vervingen de staalkabeltakel voor een Dyneema-touwtakel. Dit touw is vervaardigd van een zeer sterke vezel en verspreidt nagenoeg geen deeltjes. De microdeeltjes die nog vrijkomen, zijn ultralicht en worden direct weggezogen via de luchtafzuiging in het plafond van de cleanroom.”
"Het Dyneema-touw is vervaardigd van een zeer sterke vezel en verspreidt nagenoeg geen deeltjes."
Jarno Vermunt
Manager Projects

Nieuwe ISO 5-cleanroom
ESTEC was zo tevreden over deze ‘upgrade’, dat ze voor de bouw van een nieuwe ISO 5-cleanroom opnieuw de expertise van Mennens Cleanroom Cranes inschakelden. Jarno: “ESA kwam met een lijst aan eisen en specificaties. Het was cruciaal dat de cleanroomkraan binnen de ISO 5-norm kan presteren. We hebben elk punt uitgebreid besproken. Samen kwamen we tot een hijsoplossing op maat.”
Oplossing op maat
Mennens Cleanroom Cranes ontwierp een dubbelligger bovenloopkraan met touwtakel, met een werklast van 16 ton. Jarno: “De kraan is voorzien van een loopbrug met een valbeveiligings-ankerlijn. De takel en kraan hebben we uitgerust met een werkbordes. Via dit werkbordes kunnen medewerkers veilig service- en inspectiewerkzaamheden verrichten aan de trommel en eventueel een noodvoorziening aansluiten mocht dit nodig zijn. Dit was een specifieke wens. Ook heeft de kraan een display waarop de lastuitlezing én de digitale positionering in X-Y-richtingen zichtbaar zijn. Met deze kraan kan ESTEC tot bijna 9 meter hoog objecten verplaatsen. Mooi detail: we hebben een systeem met stofafzuiging en magneten in de kraan geïntegreerd. Dit draagt extra bij aan het voorkomen van elke denkbare vorm van contaminatie.”
Fabrieksacceptatietest
Nadat de cleanroomkraan volledig was geassembleerd, voerde Mennens Cleanroom Cranes de fabrieksacceptatietest (FAT) uit. Hiermee wordt de volledigheid en veiligheid van de kraan en alle bijbehorende apparatuur getest. Daarna werd hij gedemonteerd getransporteerd naar Noordwijk, waar Mennens Cleanroom Cranes de kraan ook plaatste en afmonteerde.
Soepele samenwerking
Zowel ESA als Mennens Cleanroom Cranes kijken positief terug op het project en de samenwerking. Jarno licht toe: “Het project is prettig en vooral gestructureerd verlopen. We hebben doorlopend goed samengewerkt.”
De takel heeft een werkbordes om veilig de trommel te kunnen inspecteren.

Nauw partnership
Jarno besluit: “Voor een nieuwe locatie waar ESTEC testen gaat doen op het gebied van radiofrequentie golven, leverden we drie nieuwe bovenloopkranen. Voor een andere ruimte op diezelfde locatie leverden we een cleanroom-compatible kolomzwenkkraan. Deze presteert binnen de ISO 7-klasse. We zijn blij met dit partnership én kijken uit naar nieuwe mooie projecten samen.”
Over ESA
ESA (European Space Agency) werd in 1975 opgericht en coördineert en bevordert de samenwerking tussen Europese landen op het gebied van ruimteonderzoek, technologie en toepassingen. Met 22 lidstaten en diverse partners wereldwijd speelt ESA een cruciale rol in ruimtevaartmissies, wetenschappelijk onderzoek en aardobservatie. Enkele bekende projecten zijn de Rosetta-missie naar een komeet, de Sentinel-satellieten voor aardobservatie en de samenwerking met NASA bij het Internationaal Ruimtestation (ISS).
Meer weten?
Benieuwd naar de meerwaarde van een cleanroomkraan? Onze experts staan voor u klaar. Neem contact met ons op via ons contact formulier. Of via +31(0)88 425 83 00 of sales@cleanroomcranes.nl.
* Het contract werd uitgevoerd in het kader van een programma van en gefinancierd door de European Space Agency.
Disclaimer
Dit verhaal kan op geen enkele wijze worden opgevat als een weerspiegeling van de officiële mening van de Europese Ruimtevaartorganisatie.